OKŁADKA: Karol Radziszewski, Józef Piłsudski podejmuje decyzję o niewpisywaniu penalizacji aktów homoseksualnych do kodeksu karnego w 1932 roku, akryl na płótnie, 100x80 cm, 2018
NR 24/2019
Rok Niepodległości za nami, ale jakie właściwie wnioski można wysnuć ze zorganizowanych z tej okazji wystaw rocznicowych? W tym numerze „Szumu” próbujemy obszernie odpowiedzieć na to pytanie.
W dziale „Temat numeru” podsumowujemy cztery bodajże najważniejsze wystawy niepodległościowe: Krzycząc: Polska! Niepodległa 1918 w Muzeum Narodowym w Warszawie, Awangardę i państwo w Muzeum Sztuki w Łodzi, Niepodległe. Kobiety a dyskurs narodowy w Muzeum Sztuki Nowoczesnej oraz Pomnik. Europa Środkowo-Wschodnia 1918–2018 w warszawskiej Królikarni.
Analiza tych wydarzeń to okazja do refleksji nie tylko nad współczesną polityką historyczną, ale także polityką samych instytucji sztuki wobec dyrektyw ministerialnych i granic instytucjonalnej autonomii.
Nieodłączną częścią „Szumu” są artyści, którym zwyczajowo oddajemy kilka stron na zaprezentowanie własnej twórczości.
W dziale „Do zobaczenia” tym razem zagościły nowe obrazy Agaty Bogackiej, zaś na stronach artystek/artystów zobaczycie prace Kamila Tanczego, Uli Lucińskiej i Michała Knychausa, Zuzanny Hercberg oraz Irminy Rusickiej i Kaspra Lecnima.
Szczególną uwagę poświęciliśmy Danielowi Rycharskiemu, omawiając jego dorobek twórczy w dziale „Interpretacje”.
W tym numerze wspieranie artystów biegnie równolegle do upamiętniania tych, którzy od nas odeszli – w październiku 2018 zmarł Edward Dwurnik, malarz, który przez kilkadziesiąt lat portretował Polskę i Polaków, postać barwna i wieloznaczna.
przy zakupach od 120 zł – wysyłka kurierem za darmo
SPIS TREŚCI
WSTĘP
17
tekst: Karolina Plinta
IN MEMORIAM
30
Edward Dwurnik. 1943–2018
tekst: Pola Dwurnik, Osman Djajadisastra, Karol Radziszewski, Przemysław Kwiek, Katarzyna Napiórkowska, Przemek Matecki, Łukasz Ronduda, Wilhelm Sasnal, Maria Poprzęcka, Teresa Gierzyńska
TEMAT NUMERU
50
Podlegli
tekst: Tomasz Plata
INTERPRETACJE
70
Sztuki stosowane teologicznie
tekst: Piotr Policht
BLOK
88
Awangarda w czasach beznadziei
tekst: Karolina Plinta
OBIEKT KULTURY
98
Czego mogą chcieć pomniki?
tekst: Łukasz Zaremba
TEORETYCZNIE
106
Wyjść poza ułański western. Wokół wystawy Wielka Wojna w Muzeum Sztuki w Łodzi
tekst: Wojciech Szymański
DO WIDZENIA
120
Agata Bogacka
ROZMOWA
126
IN-STY-TU-CJA. Z Waldemarem Tatarczukiem rozmawia Adam Mazur
fotografie: Yulia Krivich
STRONA ARTYSTY / ARTYSTKI
148
Kamil II, 2017-04-19-23-06-21
Zuzanna Hertzberg, Obiekt dedykowany Marii Melchior, z cyklu Ochotniczki Wolności
Inside Job (Ula Lucińska, Michał Knychaus), Overly sexy, smart edgy and dangerous
Irmina Rusicka, rusicka.com
Kasper Lecnim, Włącznik światła, Akademia Sztuk Pięknych im. E. Gepperta, Wrocław
RECENZJE
154
WSKAZANE
212
Aneta Szyłak
RECENZJE
155
Krzycząc: Polska! Niepodległa 1918, Muzeum Narodowe w Warszawie, tekst: Jakub Banasiak
160
Niepodległe. Kobiety a dyskurs narodowy, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, tekst: Ewa Opałka
164
Awangarda i państwo, Muzeum Sztuki w Łodzi, tekst: Jakub Majmurek
168
Czekając na kolejne nadejście, CSW Zamek Ujazdowski, tekst: Piotr Kosiewski
171
Dzieci światła, Galeria Bielska BWA, tekst: Piotr Policht
174
RAFAŁ JAKUBOWICZ, Pedagogika wstydu, Miejski Ośrodek Sztuki, Gorzów Wielkopolski, tekst: Wiktoria Kozioł
177
KRZYSZTOF M. BEDNARSKI, Karol Marks vs Moby Dick. Analiza formy i rozbiórka idei, MOCAK, Kraków tekst: Waldemar Baraniewski
180
Zderzacz kultur. Sztuka postegzotyczna, Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, Kraków tekst: Arkadiusz Półtorak
183
Życie codzienne w Polsce, Galeria Miejska Arsenał, Poznań, tekst: Karolina Plinta
186
PAWEŁ KWIEK, Różnica czasu, Fundacja Arton, Warszawa, tekst: Grzegorz Borkowski
189
Wyjście z centrum, Galeria Arsenał, Białystok, tekst: Piotr Kosiewski
192
Co po Cybisie?, Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa, tekst: Waldemar Baraniewski
196
PATRYCJA ORZECHOWSKA, Retrogradacja, Galeria SIC! BWA Wrocław, tekst: Marcin Ludwin
201
NATALIA KALIŚ, Pan niewolnik. Męski masochizm w performance okresu PRL-u, Instytut Sztuki PAN tekst: Karolina Plinta
204
Najpiękniejsza Katastrofa, CSW Kronika, Bytom, tekst: Piotr Policht
207
ANKA LEŚNIAK, patRIOTki, Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia”, Radom tekst: Zofia Krawiec
209
PRZEMEK BRANAS, I Wanna Be Your Colonizer, Gdańska Galeria Miejska, tekst: Wojciech Szymański